W
ciągu ostatnich 5 lat aż 350 tysięcy osób w naszym kraju usłyszało diagnozę,
która odwraca życie do góry nogami – nowotwór. Mimo nagłośnienia sprawy w
mediach, wiele osób wciąż ignoruje ważne objawy, świadczące o toczącym się
procesie chorobowym. W rozwoju większości nowotworów, ważną rolę odgrywają
predyspozycje genetyczne. Nie zapominajmy jednak, że to czy nowotwór się
rozwinie, zależy przede wszystkim od prowadzonego przez nas stylu życia. Jakie
nowotwory najczęściej atakują Polaków?
1. Rak
płuca.
Rak płuca jest najczęstszym nowotworem
wśród Polaków. Częściej występuje u mężczyzn – stanowi 21% rozpoznawanych u
nich nowotworów. Rak płuca jest przyczyną około 1/6 wszystkich zgonów
spowodowanych przez nowotwory. Za rozwój tego groźnego raka odpowiada przede
wszystkim palenie tytoniu, a także narażenie na szkodliwe substancje tj.
azbest, czy zanieczyszczenia powietrza.
Główne objawy to: uporczywy i męczący
kaszel, nawracające zapalenia płuc, chrypka i charakterystyczne odpluwanie
wydzieliny z krwią. Inne nieswoiste objawy to: zmęczenie, brak apetytu, kłucie
w klatce piersiowej, złe samopoczucie i ogólne osłabienie organizmu.
2. Rak
piersi.
Nowotwór ten rozwija się przede wszystkim u
kobiet. Mimo to, znajduje się na drugim miejscu wśród nowotworów w Polsce - w
całej populacji. Rak piersi jest pierwszą przyczyną zgonów u kobiet w wieku
40-54 lat. Według danych szacunkowych, co 14 Polka zachoruje na ten typ raka.
Sygnałem do diagnostyki raka piersi są
wszelkie zmiany w strukturze piersi – zwłaszcza łatwo wyczuwalne guzki.
Podejrzane są także zmiany rozmiaru i koloru piesi, ból podczas dotykania, oraz
obecność krwistej wydzieliny z brodawki sutkowej.
3. Rak
jelita grubego.
Choroba dotyka podobną ilość kobiet i
mężczyzn. Za ten typ nowotworu odpowiada przede wszystkim nieprawidłowa dieta –
bogata w cukry i żywność przetworzoną, co powoduje niekorzystne zmiany w florze
bakteryjnej jelit. Za ten typ raka mogą odpowiadać także niezdiagnozowane
alergie pokarmowe, a także nadużywanie alkoholu i palenie papierosów. W Polsce
rak jelita rozpoznawany jest nadal zbyt późno. Jedynym skutecznym badaniem
diagnostycznym jest kolonoskopia. Pozwala ona na usunięcie polipów – zmian
przedrakowych, dzięki czemu chroni także przed rozwojem samego raka.
Niepokojące objawy to: zaparcia, biegunki,
ciemne stolce, wymioty, uczucie dyskomfortu, częste bolesne oddawanie gazów,
trudności w przełykaniu, utrata wagi, ogólne osłabienie.
4. Rak
gruczoły krokowego.
Z wiadomych powodów rak ten dotyka tylko
panów. Rak prostaty stanowi aż 13% wszystkich nowotworów rozpoznawanych u
mężczyzn.
Najczęściej występujące objawy raka
prostaty to: wyczuwalny guz, trudności w oddawaniu moczu, częste oddawanie
moczu, ból i pieczenie w cewce moczowej, zaburzenia erekcji, bóle w okolicy
lędźwiowej.
5.
Rak
żołądka.
Rak żołądka stanowi 5% wszystkich nowotworów
mężczyzn i 3% nowotworów kobiet. W epidemiologii pewną rolę odgrywają czynniki
genetyczne, jednak to głównie dieta i styl życia przyczyniają się rozwoju tego
nowotworu. Zachorowalności sprzyja dieta bogata w żywność przetworzoną,
smażoną, z dużą ilością soli, przy jednoczesnym niewielkim spożyciu warzyw i
owoców. Rzucenie palenia papierosów pozwala na obniżenie ryzyka.
Główne objawy raka żołądka to: bóle brzucha,
nudności, wymioty, a także smoliste stolce z krwią.
6.
Rak
nerki.
Rak ten jest wyjątkowo podstępny. Przez
długi czas nie daje żadnych objawów. Znaczna część przypadków diagnozuje się
zupełnie przypadkowo, podczas innych rutynowych badań. Ryzyko zachorowania na
raka nerki zwiększają: palenie papierosów, otyłość i nadciśnienie.
Główne objawy raka nerki to: krwiomocz,
ból w okolicy lędźwiowej, obrzęk kończyn dolnych, ogólne złe samopoczucie.
7.
Rak
trzonu macicy.
Rak ten stanowi aż 7% wszystkich kobiecych
nowotworów. Rozwija się przede wszystkim u pań powyżej 50 roku życia.
Najbardziej narażone są panie, które cierpią na nadciśnienie, cukrzycę,
otyłość, oraz panie, które nigdy nie rodziły.
Choroba objawia się głównie zaburzonym
cyklem miesiączkowania i bólem w okolicy brzucha.
8.
Rak
pęcherza moczowego.
Rak
ten dotyczy przede wszystkim panów, zwłaszcza po 70 roku życia. W grupie ryzyka
znajdują się przede wszystkim osoby palące, czy osoby, które przechodziły
radioterapię okolic intymnych. Za rozwój tego nowotworu odpowiadają także
nieprawidłowości
w genach np. protoonkogenach RAS i MYC oraz TP53. Diagnostyka tego nowotworu
zazwyczaj ma miejsce w późnym stadium, głównie z powodu ignorowania objawów.
Objawy raka pęcherza moczowego to: częste
oddawanie moczu, pieczenie w cewce moczowej, uczucie niepełnego opróżnienia
pęcherza, a także ból w podbrzuszu, bóle w okolicy lędźwiowej.
9.
Rak
szyjki macicy.
Rak ten stanowi obecnie 5% wszystkich
nowotworów kobiecych. Polska zajmuje aktualnie pierwsze miejsce wśród krajów
Unii Europejskiej pod względem liczby nowych zachorowań na raka szyjki macicy.
Każdego roku notuje się w naszym kraju ponad 3 000 nowych zachorowań i blisko
1800 zgonów spowodowanych tym nowotworem. Główną przyczyną prowadzącą do
rozwoju raka szyjki macicy jest zakażenie onkogennym typem wirusa HPV.
Główne objawy to:
krwawienia między miesiączkami, ból po stosunku, upławy, ból w dole brzucha,
trudności w oddawaniu moczu.
10.
Rak jajnika.
Jest to bardzo częsty nowotwór u kobiet.
Największy problem stanowi późna diagnostyka – 75% nowotworów rozpoznawanych
jest z zaawansowanym stadium choroby. Zaledwie 25% kobiet ma szanse na
przeżycie 5 lat od momentu rozpoznania choroby. Najczęściej chorują osoby po 50
roku życia.
Objawy z reguły nie są specyficzne: są to
zaparcia, bóle brzucha, częste oddawanie moczu, wzdęcia, niestrawność, brak
łaknienia, bolesne stosunki płciowe.
Kluczem do walki z wszystkimi nowotworami
jest wczesna diagnostyka. Nie należy ignorować żadnych niepokojących objawów.
Regularne badania kontrolne mogą uratować nam życie. Także prowadzenie zdrowego
stylu życia – odpowiednia dieta i codzienna dawka ruchu, gwarantują nam
skuteczną obronę przeciwnowotworową.